Iedereen in de wijk kent het Hofpleinviaduct. Dit langste gebouw van Rotterdam uit 1907 begrenst Bergpolder aan de oostzijde. Het wordt steeds vaker de Hofbogen genoemd, naar de BV die het viaduct in 2006 van de NS kocht; het is tenslotte ook een toepasselijke naam.
In dit bericht besteed ik aandacht aan de Hofbogen en het Ronde Tafel Gesprek over het gebouw en de omgeving, dat op 20 januari werd georganiseerd door D66-fractie Noord.
Als je er zo langs, tegenaan of onderdoor loopt, komt het in eerste instantie over als een beetje smakeloze baksteen- en betonmuur. Het lijkt op oude stadsmuren voordat die gesloopt werden. Van slopen - om misverstanden te voorkomen - is helemaal geen sprake. De Hofbogen is namelijk rijksmonument en dus beschermd. Het zou ook hartstikke zonde zijn, want het is wel degelijk een bijzonder gebouw: een bijna 2 kilometer lange muur in de stad die opgebouwd lijkt uit allemaal bogen. 189 om precies te zijn. Met daarbij nog twee stationsgebouwen.
De meeste bogen zijn dicht en daarin zijn allerlei bedrijven gevestigd en bijvoorbeeld ook het Buurtcentrum en Jongerencentrum 60-62 (zie het bericht van 23 oktober). Er zijn ook open bogen die vanuit Bergpolder doorgang bieden naar het Liskwartier en een mooi kader vormen om naar de achterliggende wijk te kijken.
Randstadrail raast nu nog over het spoor. Als dat eind dit jaar definitief stopt, kan (verder) onderzoek worden gedaan naar de bouwkundige staat van het gebouw.
Hofbogen BV
Hofbogen BV is opgericht door de vier woningcorporaties die het gebouw hebben gekocht: Com.wonen, PWS, Vestia en Stadswonen. Belangrijke reden voor aankoop van de Hofbogen voor die corporaties was, dat zij in de omliggende wijken veel huurhuizen bezitten. Dan is het voor de verdere ontwikkeling van 'jouw' bezit in de wijken natuurlijk wel handig als je een belangrijke vinger in de pap hebt om te bepalen wat er met de Hofbogen gaat gebeuren.
Wat kun je met de Hofbogen doen?
Het gaat daarbij niet alleen om de ruimte in de bogen zelf, want als eind dit jaar het vervoer over het spoor definitief stopt, kan er ook wat gedaan worden met de ruimte op het viaduct. Door Hofbogen BV is uitgebreid onderzoek verricht naar de ontwikkelingsmogelijkheden.
Het is de bedoeling om de bogen te verhuren aan 'creatief-ambachtelijke' bedrijven. Ze zijn niet de enige in de stad die dat soort bedrijven graag in de wijk willen hebben. Ik heb in mijn voormalige werkkring wel eens de vraag gesteld hoeveel lijstenmakers - als standaardvoorbeeld van een creatief-ambachtelijk bedrijf - Rotterdam nu helemaal nodig heeft? Anders gezegd: hoe groot is die (huurders)markt?
Maar Arne Stallenberg, medewerker bij Projectbureau Hofbogen, met wie ik eind december een gesprek had, vertelde mij dat er al aardig wat van dergelijke bedrijven gehuisvest zijn in het gebouw. Denk aan Hill Knives, Kookschool Keizer, Nienke Koedijk Art & Design, Fotovakprint Jeroen Noordhoek en vele anderen. En er is veel belangstelling vanuit die hoek: de vraag is groter dan het aanbod. Het stemt Arne positief over de (financieel-economische) toekomst van de Hofbogen.

Op het viaduct kun je allerlei bijzonders doen. Het is de bedoeling er een openbaar gebied van te maken. Om zo wat ideeën van Hofbogen BV te noemen: wandelpromenade, park, caféterras, kinderspeelplaats, natuurplek, ijsbaan, fietspad en schoolplein. Daarbij hoeft het één het ander niet uit te sluiten. Het heeft wel zijn beperkingen, want het viaduct is niet meer dan 6 meter breed. Arne liet weten dat het de bedoeling is de Hofbogen per wijk een verschillende doelstelling te geven. Begrijpelijk want Agniesebuurt, Bergpolder en Liskwartier hebben ieder een eigen karakter en doelgroep.
De eerste plannen vanuit de gemeente waren gericht op een fietspad. Dat idee is door iedereen wel verlaten; het zou zonde zijn om zo'n unieke plek slechts fietspad te maken. Wel is nog geopperd aan de zijde van de A20 een opgang te maken, waar fietsers dan makkelijk de snelweg over zouden kunnen steken. Of dat gaat lukken is de vraag: Rijkswaterstaat wil daar de oprit naar de A20 gaan verlengen.